Bazı mutfak gereçleri deterjanla yıkanmaz. Suyla, en kötü hallerde -tavsiye edilmese de- beyaz sabun ve yine suyla temizlenir. Kimi ise eline geçirdiği her şeyi deterjanla yıkar, hatta kendini tutmasa ergenlikteki evladını çamaşır suyuna batırır. Ama öyle değil işte, bazı gereçler deterjan görürse onmaz. Çünkü kir gitse deterjan artık arınmaz, ya da her ne özelliği varsa onu kaybeder; artık sadık bir pişirme aracınız yerine, “tertemiz” ve fakat başka bir şey olur. Bu temizlik risklidir yani, sonunda ne olacağı belli değildir. Elde kalan çöpe gidebilir, az ihtimalle tertemiz yoluna devam da edebilir.
Bu gereçleri amacına uygun kullanmak, kire toza bulaşmaktan korumak, malum sadece su ile temizlenceği için de çok bekletmeden yıkamak – silmek gerekir.
Her kullanım bir iz bırakır bu gereçlerde. Fazla ısındıysa rengi değişir, minik minik aşınır, olur da donuverirse bir çatlak belirir hemen. Hoş, yukarıdaki talimata harfiyen uyarak kullanılsa dahi gerecin mutfakta kazandığı tecrübeyi belli edecek izler bir şekilde belirir; bu yine kimilerini sinirlendirip elini süngere ve deterjana götürür. Çünkü bu izlerle, öğrenilmiş “temizlik” yargısı yan yana duramaz. İnsanın içini kemirir, gerecin temiz olduğu bilinse de bu izler “hoş görünmüyor, eski gibi, kirli gibi duruyor” dedirtir. Her temizleyenin sonunda yüzü gülmez.
İçini bu noktaya kadar serin tutan, talimata uygun şekilde gerecini kullanan mutfak işçisi ise onu sever. Eli hep onu kullanmaya gider. Bilir ki, o gereç en kıvamlı lezzetlere vesile olacaktır. Mutfak işçisinin elinin tadını, sofrasının bereketini besleyecek ve yıllarca -bir şekilde emekli edilene dek- misler gibi çalışacaktır.
İnsanın zihni, kalbi, vücudu da böyle: bir tek suyla temizlenecek ve izleri hiç silinmeyecek; o izlerle aydınlanıp bereket saçacak yahut kararıp zehirleyecek gibidir.
Deterjanı eline alıp ortalığı süpüren her ne yaşanırsa o zaman tertemiz ve fakat başka bir insan oluverecektir. Bu temizlik hep riskli, bazense kaçınılmazdır.
Ne yapılırsa yapılsın deterjan görecek olan, hoyrat bir mutfak işçisine değil usta aşçıya denk gelsin istenir. Duamız hep bunadır.
Amin.
BEKA SORUNU 